Homiladorlarda gipertenziv holatlar bilan bog‘liq preeklampsiya rivojlanish xavfini aniqlashda integratsiyalashgan yondashuv
Annotatsiya
Maqsad. Gestatsion arterial gipertenziyaga (GAG) ega bo‘lgan homilador ayollarda gipertenziyaga oid asoratlar rivojlanishini aniqlashda erta klinik markerlarni sezgir diagnostik mezon sifatida aniqlash.
Materiallar va usullar. 2–3-trimestrdagi 91 nafar homilador ayol o‘rganildi va ular ESC Guidelines 2018 tavsiyasiga ko‘ra quyidagi guruhlarga ajratildi: sog‘lom homilador ayollar (n=44) va GAG bilan og‘riganlar (n=47). Fizik ko‘rik, qon bosimini o‘lchash, tana massasi indeksi (TMI) hisoblash, kengaytirilgan qon tahlillari (shu jumladan, lipidogramma, koagulogramma), prolaktin va NT-proBNP darajalarini aniqlash, exokardiyografiya, hamda endotelial funksiyani baholash uchun tomirlar stress-testi o‘tkazildi.
Natijalar. GAG bilan og‘rigan homilador ayollarda yurakning morfofunktsional o‘zgarishlari, endotelial disfunktsiyaning erta belgilar, lipid va uglevod almashinuvining buzilishlari kuzatildi. Mikroalbuminuriya buyrak disfunktsiyasini erta aniqlashda yuqori diagnostik ahamiyatga ega ekanligi aniqlandi. Prolaktin va NT-proBNP darajalari prognoz qilishda muhim ko‘rsatkichlar sifatida baholandi.
Xulosa. GAG bilan og‘rigan homilador ayollar orasida preeklampsiya belgilarini vaqtida aniqlash uchun klinik-biokimyoviy ko‘rsatkichlarni kompleks erta monitoring qilish zarur. Olingan natijalar bu toifadagi bemorlarni yuritish bo‘yicha diagnostika va profilaktika standartlarini takomillashtirishga xizmat qiladi.
Mualliflar haqida
Adabiyotlar ro'yxati
Regitz-Zagrosek V, Roos-Hesselink JW, Bauersachs J, Blomstro¨m-Lundqvist C, C´ıfkova´ R, De Bonis M, et al. 2018 ESC Guidelines for the management of cardiovascular diseases during pregnancy. Eur Heart J. 2018 Sep;39(34):3165–3241. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehy340.
World Health Organization. WHO recommendations on drug treatment for non-severe hypertension in pregnancy. 1st ed. Geneva: World Health Organization; 2020.
Stryuk RI. Puti resheniya problemy arterial’noy gipertonii pri beremennosti. Ross Kardiol Zh. 2013;(4):64–69 [Internet]. Available from: https://scardio.ru/content/education/articles/Struck_rkj_4_13.pdf. In Russian: Стрюк Р. И., «ПУТИ РЕШЕНИЯ ПРОБЛЕМЫ АРТЕРИАЛЬНОЙ ГИПЕРТОНИИ ПРИ БЕРЕМЕННОСТИ», Российский кардиологический журнал 2013, 4 (102): 64-69. [Онлайн]. Доступно на: https://scardio.ru/content/education/articles/Struck_rkj_4_13.pdf.
Say L, Chou D, Gemmill A, Tunc¸alp O¨ , Moller AB, Daniels J, et al. Global causes of maternal death: a WHO systematic analysis. Lancet Glob Health. 2014 Jun;2(6):e323–e333. https://doi.org/10.1016/S2214- 109X(14)70227-X.
Bokuda K, Ichihara A. Preeclampsia up to date—What’s going on? Hypertens Res. 2023 Aug;46(8):1900–1907. https://doi.org/10.1038/s41440-023-01323-w.
United Nations Population Fund. Trends in maternal mortality: 1990 to 2015 [Internet]. [cited 2025 Jan 22]. Available from: https://www.unfpa.org/publications/trends-maternal-mortality-1990-2015.
Babajanova ShD, et al. Tretiy otchet po konfidentsial’nomu issledovaniyu sluchaev materinskoy smertnosti (za 2016–2017 gg) [Internet]. Available from: https://perinatal-center.uz/medias/media/other/203/cemd- 3d-national-report-2016-2017.pdf. In Russian: Бабажанова Ш.Д, и другие, «Третий отчет по конфиден- циальному исследованию случаев материнской смертности (за 2016-2017гг)». [Онлайн]. Доступно на: https://perinatal-center.uz/medias/media/other/203/cemd-3d-national-report-2016-2017.pdf.
Myatt L, Roberts JM. Preeclampsia: syndrome or disease? Curr Hypertens Rep. 2015 Nov;17(11):83. https://doi.org/10.1007/s11906-015-0595-4.
McEvoy JW, Schmieder RE, Azizi M, Burnier M, De Buyzere M, Fazel S, et al. 2024 ESC Guidelines for the management of elevated blood pressure and hypertension: Developed by the Task Force on the management of elevated blood pressure and hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and endorsed by the European Society of Endocrinology (ESE) and the European Stroke Organisation (ESO). Eur Heart J. 2024 Oct;45(38):3912–4018. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehae178.
Role of arterial impairment in preeclampsia: should the paradigm shift? [Internet]. [cited 2025 Jan 23]. Available from: https://journals.physiology.org/doi/epdf/10.1152/ajpheart.01005.2020.
Roberts JM, Gammill HS. Preeclampsia: recent insights. Hypertension. 2005 Dec;46(6):1243–1249. https://doi.org/10.1161/01.HYP.0000188408.49896.c5.
Pereira MM, Torrado J, Sosa C, Zo´calo Y, Bia D. Shedding light on the pathophysiology of preeclampsia- syndrome in the era of cardio-obstetrics: role of inflammation and endothelial dysfunction. Curr Hypertens Rev. 2022;18(1):17–33. https://doi.org/10.2174/1573402117666210218105951.
Kristensen JH, Basit S, Wohlfahrt J, Damholt MB, Boyd HA. Pre-eclampsia and risk of later kidney disease: nationwide cohort study. BMJ. 2019 Apr;365:l1516. https://doi.org/10.1136/bmj.l1516.
Ackerman CM, Platner MH, Spatz ES, Illuzzi JL, Xu X, Campbell KH, et al. Severe cardiovascular morbidity in women with hypertensive diseases during delivery hospitalization. Am J Obstet Gynecol. 2019;220(6):582.e1–582.e11.
Copyright (c) 2025 M. Садуллоева, Ф.А. Закирова , М.У. Турсунова , А.А. Абдухакимов , С.А. Икрамова , В.Х. Джураева (Автор)

Ushbu asar saytida mavjud litsenziyalar Creative Commons «Attribution» (««Atribut») 4.0 Butun dunyo bo'ylab.